Theo báo cáo từ Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) và các tổ chức quốc tế, thị trường đã có những tín hiệu tích cực, với kim ngạch xuất khẩu liên tục tăng trong nửa đầu năm 2025. Tuy nhiên, để duy trì đà phát triển bền vững và nâng cao vị thế trên chuỗi cung ứng toàn cầu, các doanh nghiệp sản xuất đang đứng trước yêu cầu phải chuyển đổi số mạnh mẽ. Việc áp dụng một hệ thống quản trị hiện đại như ERP (Enterprise Resource Planning) không chỉ là giải pháp cho những khó khăn trước mắt, mà còn là bước đi chiến lược giúp doanh nghiệp may mặc Việt Nam bứt phá. Bài viết này sẽ đi sâu vào cách ERP giải quyết những thách thức chiến lược, từ đó giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai.
Những thách thức lớn mà doanh nghiệp dệt may đang phải đối mặt
Dù đạt được những thành tựu đáng kể, ngành dệt may Việt Nam còn phải đối mặt với hàng loạt thách thức mang tính chiến lược, đòi hỏi một sự chuyển đổi sâu rộng để duy trì lợi thế cạnh tranh. Để giải quyết những vấn đề này, các doanh nghiệp cần có một cái nhìn toàn diện và đưa ra những giải pháp đột phá.
Áp lực cạnh tranh và sự thay đổi của thị trường
Thị trường dệt may quốc tế ngày càng khốc liệt. Các doanh nghiệp sản xuất dệt may Việt Nam đang phải cạnh tranh trực tiếp với các cường quốc sản xuất như Trung Quốc, Ấn Độ và Bangladesh. Cùng với đó, các thị trường xuất khẩu lớn như Mỹ và EU đang siết chặt các tiêu chuẩn về sản xuất, đặc biệt là các yêu cầu về phát triển bền vững (ESG – Môi trường, Xã hội, Quản trị). Điều này buộc các doanh nghiệp phải cung cấp dữ liệu minh bạch về chuỗi cung ứng và quy trình sản xuất.
Chuyển dịch mô hình kinh doanh
Hơn 70% doanh nghiệp dệt may Việt Nam hiện vẫn hoạt động chủ yếu theo mô hình gia công (CM, CMT). Để tăng hàm lượng giá trị gia tăng, doanh nghiệp cần dịch chuyển lên các khâu có giá trị cao hơn như thiết kế và tự chủ thương hiệu (ODM). Sự chuyển đổi này đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và năng lực sáng tạo.
Rào cản về nguồn lực
Thiếu vốn đầu tư để nâng cấp công nghệ hiện đại là một trong những rào cản lớn. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực kỹ thuật cao có kiến thức về chuyển đổi số, cũng như thiếu hụt lao động lành nghề, đặc biệt ở độ tuổi “vàng”. Tình trạng này đe dọa trực tiếp đến năng suất và khả năng hoàn thành các đơn hàng lớn.
Ngoài những thách thức mang tính vĩ mô, các doanh nghiệp dệt may còn phải đối mặt với những vấn đề nội tại.
Quản lý hàng tồn kho
Do không có hệ thống tập trung, việc theo dõi nguyên liệu thô, sản phẩm dở dang (WIP) và thành phẩm thường thiếu chính xác, dẫn đến tồn kho quá mức hoặc hết hàng đột ngột, gây chậm trễ trong sản xuất.
Giao tiếp thiếu kết nối
Việc giao tiếp hỗn loạn giữa các phòng ban cũng là một rào cản lớn. Các nhóm sản xuất có thể không nắm bắt kịp thời những thay đổi của đơn hàng, trong khi bộ phận bán hàng gặp khó khăn trong việc cung cấp ước tính giao hàng chính xác do thiếu dữ liệu theo thời gian thực.
5 lợi ích cụ thể mà hệ thống ERP mang đến cho doanh nghiệp ngành may mặc
Việc áp dụng ERP là một bước đi chiến lược, mang lại những lợi ích thiết thực giúp các doanh nghiệp sản xuất giải quyết triệt để các vấn đề trên. Một hệ thống ERP được xem là “xương sống” số, kết nối toàn bộ quy trình và dữ liệu trong doanh nghiệp, từ đó tạo ra một nền tảng vận hành hiệu quả.
Quản lý sản xuất toàn diện
ERP tự động hóa quy trình, từ lập kế hoạch sản xuất chi tiết cho từng đơn hàng đến theo dõi tiến độ trên từng chuyền may. Hệ thống loại bỏ các thao tác thủ công, giảm thiểu sai sót và lãng phí, từ đó giúp nâng cao năng suất một cách đáng kể.
Kiểm soát tài chính theo thời gian thực
Hệ thống ERP tích hợp các nghiệp vụ kế toán và tài chính, giúp doanh nghiệp theo dõi thu chi, lãi lỗ và kiểm soát dòng tiền một cách chính xác. Các báo cáo tài chính được tự động cập nhật, cung cấp cho ban lãnh đạo cái nhìn minh bạch về tình hình kinh doanh, hỗ trợ đưa ra quyết định kịp thời.
Tối ưu hóa quản lý kho vận
ERP cung cấp cái nhìn tổng quan về tình trạng kho vận, từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm. Hệ thống giúp theo dõi tồn kho theo thời gian thực, tự động đưa ra cảnh báo khi tồn kho vượt mức cho phép hoặc sắp hết, giúp doanh nghiệp quản lý vật tư và kế hoạch sản xuất hiệu quả hơn.
Hợp nhất dữ liệu và chuẩn hóa quy trình
ERP đóng vai trò là một nền tảng dữ liệu tập trung, hợp nhất thông tin từ tất cả các phòng ban. Điều này giúp loại bỏ sự rời rạc, chuẩn hóa các quy trình nghiệp vụ và đảm bảo thông tin được truyền tải liền mạch, chính xác.
Cải thiện hiệu suất chuỗi cung ứng
Hệ thống ERP cho phép doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ toàn bộ chuỗi cung ứng, từ việc quản lý nhà cung cấp đến kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào. Điều này giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, tối ưu hóa chi phí và tăng khả năng phản ứng linh hoạt với thị trường.
Các tính năng thiết yếu của hệ thống ERP cho ngành may mặc
Việc áp dụng một giải pháp ERP chuyên biệt, tích hợp sâu với các hệ thống ngoại vi, giải quyết được bài toán quản lý phức tạp của ngành dệt may. Nó cho phép thông tin từ sàn nhà máy (tình trạng máy, sản lượng) được tự động đưa lên hệ thống quản trị cấp cao, giúp ban lãnh đạo có cái nhìn toàn diện và ra quyết định tức thời, thay vì phải chờ các báo cáo thủ công. Điều này không chỉ giải quyết được vấn đề “thông tin rời rạc” mà còn nâng cao năng lực quản lý tổng thể của doanh nghiệp.
Các module chức năng cốt lõi
Một giải pháp ERP toàn diện cho ngành may mặc cần phải bao gồm các module chức năng cơ bản để quản lý các hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp, bao gồm:
- Quản lý bán hàng: Bao gồm quản lý đơn hàng, theo dõi khách hàng và báo giá.
- Quản lý mua hàng: Giúp theo dõi đơn mua hàng và quản lý nhà cung cấp.
- Quản lý tồn kho: Theo dõi nhập, xuất, tồn kho và cấp phát vật tư.
- Quản lý sản xuất: Lập kế hoạch và theo dõi tiến độ sản xuất.
- Quản lý tài chính – Kế toán: Bao gồm quản lý công nợ, hóa đơn, báo cáo tài chính và tính giá thành.
- Quản lý nhân sự – tiền lương: Hỗ trợ chấm công, tính lương và các chế độ đãi ngộ khác.
5 tính năng chuyên biệt bắt buộc phải có
Các module cơ bản trên chỉ là nền tảng. Để thực sự giải quyết các thách thức đặc thù của ngành may mặc, một hệ thống ERP cần phải có các tính năng chuyên biệt sau:
- Tích hợp CAD/CAM: Đây là tính năng then chốt đối với các doanh nghiệp dệt may hiện đại. Việc tích hợp này cho phép tự động tính toán định mức tiêu hao nguyên phụ liệu (BOM) và giá thành sản phẩm ngay từ giai đoạn thiết kế trên bản vẽ. Điều này không chỉ giúp bộ phận kinh doanh tính toán nhanh chóng mức giá chào hàng trong quá trình đàm phán mà còn cung cấp dữ liệu chi phí cho bộ phận thiết kế, giúp họ tối ưu hóa sản phẩm.
- Quản lý đa dạng sản phẩm (SKU): Ngành may mặc có đặc thù là sự đa dạng về mẫu mã, kích cỡ, màu sắc và các thuộc tính khác. Hệ thống ERP cần đủ linh hoạt để quản lý chi tiết các thuộc tính này và theo dõi tồn kho theo từng tiêu chí phức tạp.
- Quản lý chất lượng sản phẩm: Hệ thống phải có khả năng theo dõi và ghi nhận lỗi sản phẩm theo từng công đoạn sản xuất, từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm. Điều này giúp truy xuất nguồn gốc sai lệch một cách dễ dàng và nhanh chóng.
- Tích hợp MES: Mối quan hệ giữa ERP và MES (Manufacturing Execution System – Hệ thống điều hành sản xuất) là mối quan hệ bổ trợ. ERP hoạt động ở cấp độ lập kế hoạch tổng thể (vĩ mô), trong khi MES thực thi và giám sát sản xuất trên sàn nhà máy (vi mô). Việc tích hợp hai hệ thống này cho phép ERP nhận dữ liệu thời gian thực về tiến độ sản xuất, hiệu suất máy móc, và sản lượng lao động. Điều này giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định điều độ sản xuất chính xác hơn và kịp thời.
- Ứng dụng IoT, AI và RFID: Các công nghệ này đóng vai trò là “cảm biến” của nhà máy số. IoT và AI có thể tự động thu thập dữ liệu về hiệu suất máy móc để dự báo bảo trì và theo dõi hiệu suất lao động. Công nghệ RFID (Nhận dạng qua tần số vô tuyến) giúp theo dõi hàng tồn kho theo thời gian thực và tự động cập nhật. Sự tích hợp này cung cấp cái nhìn toàn diện về chuỗi cung ứng, từ kho bãi đến sàn sản xuất, giúp tối ưu hóa mọi quy trình.
Case study doanh nghiệp sản xuất may mặc triển khai ERP thành công
Việc triển khai ERP thành công đòi hỏi tầm nhìn chiến lược và sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Dưới đây là những ví dụ điển hình cho thấy các doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã áp dụng ERP để tạo lợi thế cạnh tranh và nâng cao năng lực quản trị.
Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex)
Là một trong những doanh nghiệp tiên phong, Vinatex đã lựa chọn chiến lược chuyển đổi số từng phần, mỗi năm triển khai tại một số nhà máy nhất định. Vinatex đã đầu tư vào tự động hóa, sử dụng robot và công nghệ IoT để theo dõi năng suất sản xuất và kết nối dữ liệu từ các thiết bị trên chuyền may. Lộ trình thận trọng này giúp tập đoàn lớn này thích ứng với chi phí đầu tư ban đầu lớn và có đủ thời gian để chuẩn bị nhân lực, tạo ra mô hình thực tiễn cho các doanh nghiệp khác noi theo.
Dệt May Thành Công (TCM)
Ngày 21 tháng 11 năm 2022, Dệt May Thành Công đã khởi động dự án ERP với đối tác World Fashion Exchange (WFX), một nhà cung cấp quốc tế chuyên về giải pháp cho ngành thời trang. Dự án này không chỉ đơn thuần là triển khai phần mềm mà còn song song với kế hoạch tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ. Việc lựa chọn một nhà cung cấp chuyên sâu về ngành như WFX cho thấy tầm quan trọng của việc tìm kiếm giải pháp phù hợp với đặc thù sản xuất và kinh doanh, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh.
Maxport Limited Việt Nam
Là đối tác sản xuất cho các thương hiệu hàng đầu thế giới như Nike và Lululemon, Maxport đã tiên phong trong việc triển khai giải pháp “SAP S/4HANA For Fashion and Vertical Business”. Đây là một giải pháp ERP đẳng cấp thế giới được thiết kế riêng cho ngành thời trang, thể hiện tầm nhìn chiến lược của một doanh nghiệp đang củng cố vị thế trên thị trường quốc tế. Dự án này là minh chứng cho thấy để duy trì và phát triển trong phân khúc cao cấp, việc đầu tư vào công nghệ hàng đầu là điều cần thiết.
Bài viết này đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về tình hình ngành dệt may Việt Nam, đồng thời làm rõ vai trò thiết yếu của hệ thống ERP trong việc giải quyết các thách thức chiến lược. Với những phân tích chi tiết về áp lực cạnh tranh, thiếu hụt nguồn lực hay khó khăn trong quản lý nội bộ, bài viết đã chỉ ra một lộ trình và giải pháp rõ ràng. Thông qua việc phân tích các lợi ích, tính năng cốt lõi và các case study thành công, doanh nghiệp có thể thấy được một định hướng cụ thể cho việc chuyển đổi số.
Khi đã nhận thức được tầm quan trọng của ERP, bước tiếp theo là tìm kiếm một giải pháp phù hợp với đặc thù và quy mô doanh nghiệp. DEHA Digital Solution với kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực chuyển đổi số và phát triển giải pháp quản trị doanh nghiệp, tự hào giới thiệu giải pháp ERP IFs.ai. Đây là một hệ thống quản trị được thiết kế và tùy chỉnh riêng biệt, tích hợp AI công nghiệp để giải quyết các nhu cầu chiến lược và bài toán thực tế của doanh nghiệp sản xuất. IFs.ai giúp doanh nghiệp tinh gọn quy trình, tối ưu hóa sản xuất, quản lý dữ liệu tập trung và nâng cao năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số. Hãy liên hệ với chúng tôi để nhận tư vấn chuyên sâu và xây dựng giải pháp phù hợp nhất cho doanh nghiệp của bạn.
