Thiết lập BOM trong ngành dệt may là một công đoạn không thể thiếu khi lên kế hoạch sản xuất. Lập BOM chuẩn xác thì việc sản xuất mới hiệu quả. BOM trong ngành dệt may sẽ liên quan đến các vật liệu, phụ kiện để lắp ráp thành được một sản phẩm cụ thể. Những người quản lý sản xuất, nhân viên kho hay quản lý chuỗi cung ứng nhất định không thể bỏ qua nội dung này.
Quy trình sản xuất của ngành dệt may
Một quy trình sản xuất của nhà máy ngành dệt may sẽ bao gồm 9 bước cơ bản như dưới đây:
Việc thiết lập BOM sẽ thường là một nhiệm vụ được bắt đầu ngay từ bước đầu tiên, và được sử dụng xuyên suốt đến bước thứ 4. BOM trong ngành dệt may cũng sẽ có 2 loại là eBOM (BOM thiết kế) và mBOM (BOM sản xuất). Cùng chúng tôi tìm hiểu cách thiết lập 2 loại BOM quan trọng này nhé!
Hướng dẫn thiết lập BOM cho ngành dệt may
eBOM
eBOM (Engineering Bill of Materials) trong ngành dệt may tập trung vào việc thiết lập danh sách các nguyên vật liệu cần thiết dựa trên thiết kế kỹ thuật và quy trình sản xuất. Khác với BOM truyền thống (liệt kê nguyên vật liệu đơn thuần), eBOM cung cấp cái nhìn sâu hơn về cách các thành phần nguyên liệu tương tác với nhau trong quá trình sản xuất, từ lúc thiết kế cho đến khi tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh.
Dưới đây là các bước thiết lập eBOM trong ngành dệt may:
Thiết kế sản phẩm và rập mẫu
- Lấy mẫu thiết kế từ CAD: Quá trình thiết lập eBOM bắt đầu từ việc tạo ra mẫu thiết kế trên phần mềm CAD. Thiết kế này sẽ bao gồm các chi tiết như kiểu dáng, kích thước, và các thành phần của sản phẩm (ví dụ: thân áo, tay áo, cổ áo).
- Phân tích cấu trúc sản phẩm: Xác định các thành phần chính và phụ của sản phẩm. Ví dụ, trong áo sơ mi, các thành phần chính sẽ bao gồm thân trước, thân sau, tay áo, và cổ áo. Các thành phần phụ gồm nút áo, dây kéo, chỉ may.
Xác định nguyên vật liệu theo từng thành phần
- Chọn loại vải và vật liệu phụ: Đối với mỗi phần của sản phẩm, xác định loại vải, chỉ, và phụ liệu tương ứng. Mỗi thành phần cần có thông tin về loại chất liệu, màu sắc, và số lượng cụ thể.
- Xác định các thành phần kỹ thuật: eBOM sẽ bao gồm cả các thông số kỹ thuật của vật liệu, như độ co giãn, độ bền, độ dày của vải.
Ví dụ:
- Thân trước: Vải cotton 100%, màu xanh, độ dày 150gsm, 1,2m.
- Tay áo: Vải cotton 100%, cùng màu, 0,6m.
- Cúc áo: Nhựa tổng hợp, đường kính 10mm, 6 cúc.
Liên kết giữa nguyên vật liệu và quy trình sản xuất
- Quy trình cắt may: Trong eBOM của ngành dệt may, cần có sự kết nối giữa nguyên vật liệu và các bước sản xuất, bao gồm quá trình cắt, may, ghép nối. Thông tin này giúp đảm bảo rằng các loại vải và phụ liệu sẽ được sử dụng đúng cách trong từng công đoạn.
- Liên kết với máy móc: eBOM có thể chứa thông tin về loại máy móc cần thiết trong quá trình sản xuất, chẳng hạn như máy cắt, máy may viền, máy đính cúc, đảm bảo việc sử dụng nguyên vật liệu phù hợp với công nghệ.
Định mức và số lượng nguyên liệu
- Xác định số lượng nguyên vật liệu cần dùng: Mỗi phần của sản phẩm cần được định mức rõ ràng về số lượng nguyên liệu cần thiết. Điều này giúp tránh tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa nguyên liệu trong quá trình sản xuất.
- Định nghĩa sản phẩm thay thế: eBOM cũng bao gồm thông tin về các sản phẩm thay thế (nếu cần), chẳng hạn khi loại vải chính không có sẵn, có thể sử dụng vải khác với các thuộc tính tương tự.
Ví dụ:
- Thân trước: 1,2m vải cotton, có thể thay thế bằng vải polyester 50/50 nếu cần.
- Cúc áo: 6 cúc nhựa màu đen, có thể thay thế bằng cúc kim loại đường kính tương tự.
Quản lý thay đổi kỹ thuật
- Ghi nhận và quản lý các thay đổi: Trong quá trình thiết kế và sản xuất, các thay đổi về kỹ thuật và nguyên vật liệu có thể xảy ra. eBOM cần phản ánh những thay đổi này và đảm bảo rằng các phòng ban liên quan được cập nhật kịp thời.
- Liên kết với ERP và PLM: eBOM thường được tích hợp trong hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning) và PLM (Product Lifecycle Management) để quản lý thông tin và điều chỉnh sản xuất dựa trên các thay đổi.
Tài liệu hóa và tạo báo cáo
- Tạo tài liệu eBOM chi tiết: Sau khi các thông tin về nguyên vật liệu và quy trình sản xuất được xác định, eBOM sẽ được tài liệu hóa và sử dụng làm căn cứ cho các hoạt động sản xuất.
- Báo cáo tổng hợp: Báo cáo từ eBOM giúp các bộ phận như sản xuất, mua hàng, và quản lý kho có cái nhìn tổng thể về nguyên liệu cần mua, quy trình sản xuất, và kiểm tra chất lượng.
Ví dụ lập eBOM cho sản phẩm áo sơ mi
Mã linh kiện | Tên linh kiện | Số lượng | Chất liệu | Thông số kỹ thuật | Thay thế |
THANH01 | Thân trước | 1,2m | Vải cotton 100% | Độ dày 150gsm, màu xanh | Vải polyester 50/50 |
THANS01 | Thân sau | 1,0m | Vải cotton 100% | Độ dày 150gsm, màu xanh | Vải polyester 50/50 |
CUC01 | Cúc áo | 6 cúc | Nhựa tổng hợp | Đường kính 10mm | Cúc kim loại |
TAY01 | Tay áo | 0,6m | Vải cotton 100% | Độ dày 150gsm, màu xanh | Vải polyester 50/50 |
CHI01 | Chỉ may | 1 cuộn | Chỉ cotton | Màu trắng | Chỉ polyester |
mBOM
Thiết lập mBOM (Manufacturing Bill of Materials) trong ngành dệt may là một bước quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý quy trình sản xuất hiệu quả. mBOM tập trung vào việc quản lý chi tiết không chỉ các nguyên vật liệu mà còn cả các yếu tố sản xuất, máy móc, và các bước thực hiện để tạo ra sản phẩm cuối cùng. Đây là một phần mở rộng của eBOM, nhấn mạnh sự liên kết chặt chẽ giữa nguyên vật liệu và quy trình sản xuất thực tế.
Các bước thiết lập mBOM trong ngành dệt may:
Phân tích cấu trúc sản phẩm
- Phân tích từ eBOM: Để xây dựng mBOM, đầu tiên cần phân tích cấu trúc sản phẩm từ eBOM (Engineering BOM). Trong eBOM, thông tin về các nguyên liệu, rập mẫu và thiết kế đã được liệt kê. mBOM bổ sung thêm thông tin về các bước sản xuất và quy trình tương ứng.
- Tạo danh sách các nguyên liệu cần thiết cho từng công đoạn: Dựa trên thông tin từ eBOM, mBOM sẽ liệt kê không chỉ các nguyên vật liệu chính mà còn các công cụ, máy móc và công nghệ cần thiết cho từng công đoạn của quy trình sản xuất.
Xác định các công đoạn sản xuất
mBOM trong ngành dệt may cần chi tiết hóa từng bước của quy trình sản xuất. Ví dụ, nếu sản phẩm là áo sơ mi, các công đoạn có thể bao gồm:
- Cắt vải: Sử dụng máy cắt tự động hoặc thủ công để cắt vải theo các rập mẫu từ eBOM.
- May thân áo: May ghép các phần của thân trước, thân sau, và tay áo.
- Gắn nút: Dùng máy may cúc để gắn nút vào thân áo.
- Hoàn thiện: Là áo, cắt chỉ thừa, kiểm tra chất lượng.
Mỗi công đoạn sản xuất đều được mBOM gắn với các nguyên vật liệu và công cụ tương ứng để đảm bảo rằng nguyên liệu và thiết bị được sử dụng đúng cách trong từng giai đoạn.
Liên kết với máy móc và công nghệ
Trong mBOM, cần chỉ định rõ các loại máy móc và công nghệ được sử dụng trong mỗi công đoạn. Điều này đặc biệt quan trọng trong ngành dệt may, nơi sử dụng nhiều loại máy móc khác nhau như:
- Máy cắt vải tự động: Cho phép cắt nhanh và chính xác nhiều lớp vải cùng lúc.
- Máy may công nghiệp: Dùng cho các bước may ghép và tạo hình.
- Máy ép là: Tạo ra hình dáng chuẩn sau khi may.
Thông tin về máy móc cần được liên kết chặt chẽ với từng công đoạn sản xuất để tối ưu hóa quy trình và tiết kiệm thời gian.
Tài liệu hóa các hướng dẫn sản xuất
mBOM cần cung cấp hướng dẫn chi tiết cho từng bước sản xuất, bao gồm cả cách sử dụng nguyên liệu và máy móc. Điều này giúp công nhân hiểu rõ quy trình và thực hiện chính xác các bước theo yêu cầu.
Ví dụ:
- Bước 1: Cắt vải thân trước – Sử dụng 1,2m vải cotton 100%, màu xanh. Cắt trên máy cắt tự động với kích thước rập mẫu A001.
- Bước 2: May thân trước và thân sau – Sử dụng chỉ cotton màu trắng, máy may công nghiệp với kim số 9.
Xác định lượng nguyên liệu và phụ liệu cần thiết
mBOM cần chỉ định lượng nguyên liệu cần thiết cho từng công đoạn, không chỉ tổng lượng nguyên liệu cho cả sản phẩm. Điều này giúp quản lý chính xác lượng nguyên liệu cần sử dụng và tránh lãng phí.
Ví dụ:
- Bước 1: Cắt thân trước: 1,2m vải cotton.
- Bước 2: Cắt tay áo: 0,6m vải cotton.
- Bước 3: Gắn nút: 6 nút áo nhựa, màu đen.
Quản lý phiên bản và thay đổi
Trong sản xuất thực tế, các thay đổi về nguyên vật liệu hoặc quy trình sản xuất có thể xảy ra thường xuyên. mBOM cần được thiết kế linh hoạt để quản lý các phiên bản khác nhau của sản phẩm và điều chỉnh nếu có bất kỳ thay đổi nào về nguyên liệu, công nghệ, hoặc quy trình sản xuất.
Ví dụ: Nếu một loại vải không còn sẵn hàng, mBOM có thể cập nhật loại vải thay thế cùng thông số tương đương và các điều chỉnh về quy trình may cần thiết.
Liên kết với hệ thống quản lý sản xuất (MES/ERP)
mBOM có thể được tích hợp vào các hệ thống MES (Manufacturing Execution System) hoặc ERP (Enterprise Resource Planning) để quản lý toàn bộ quy trình sản xuất, từ nhập nguyên liệu đến kiểm tra chất lượng và quản lý tồn kho.
Ví dụ thiết lập mBOM cho sản phẩm áo sơ mi:
Công đoạn | Nguyên liệu/Phụ liệu | Thiết bị | Số lượng |
---|---|---|---|
Cắt thân trước | Vải cotton 100%, màu xanh | Máy cắt tự động | 1,2m |
Cắt thân sau | Vải cotton 100%, màu xanh | Máy cắt tự động | 1,0m |
Cắt tay áo | Vải cotton 100%, màu xanh | Máy cắt tự động | 0,6m |
May ghép thân trước sau | Chỉ cotton, màu trắng | Máy may công nghiệp | 1 cuộn |
Gắn nút | Nút nhựa tổng hợp, màu đen | Máy đính nút | 6 nút |
Là hoàn thiện | N/A | Máy là công nghiệp | N/A |
Việc thiết lập mBOM trong ngành dệt may giúp kiểm soát toàn bộ quá trình sản xuất từ nguyên vật liệu đến các bước thực hiện, đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong sản xuất. Với mBOM, doanh nghiệp có thể dễ dàng quản lý, theo dõi, và điều chỉnh quy trình để tăng hiệu suất, giảm lãng phí nguyên liệu và đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng.
Như vậy, DEHA Vietnam đã vừa hướng dẫn bạn thiết lập BOM một cách chi tiết trong ngành dệt may. Hi vọng những thông tin này sẽ hỗ trợ bạn hoàn thành tốt công việc của mình. Để hiểu hơn về BOM hay các loại eBOM và mBOM, bạn có thể tìm đọc nội dung này của chúng tôi nhé! BOM là gì? Cách thiết lập BOM đơn giản cho người mới bắt đầu